Credenza – Mikalojs Čiurlionis

Credenza   Mikalojs Čiurlionis

Η προέλευση των αρχιτεκτονικών μορφών του Mikalojus Konstantinas Čiurlionis μπορεί να συσχετιστεί εξίσου με την Ανατολή και με διάφορους αρχαίους πολιτισμούς – από τη Μεσοποταμία και την Αίγυπτο έως την Κεντρική Αμερική. Αλλά στο μυαλό του καλλιτέχνη, η δική του, σε αντίθεση με οτιδήποτε άλλο, η αρχιτεκτονική ήταν χτισμένη, σαν να είδε μια συγκεκριμένη χαμένη Ατλαντίδα μπροστά του και προσπάθησε να την αναδημιουργήσει ξανά και ξανά. Ο βωμός που απεικονίζεται σε αυτήν την εικόνα είναι μια από τις πιο υπέροχες κατασκευές της αρχιτεκτονικής Чiurlionis. Και σε αντίθεση με πολλές από τις αρχιτεκτονικές συνθέσεις του, όπου οι πύργοι, τα φρούρια, οι πόλεις χάνονται στη λήθη, αυτός ο βωμός ζει και «ενεργεί»: καπνίζεται από τον τελετουργικό καπνό που ανεβαίνει στον ουρανό, ο οποίος προέρχεται από τη φωτιά που καίγεται στην πάνω πλατφόρμα του μεγαλοπρεπούς βωμού. Στις επιφάνειες του είναι φωτεινό

Ο θεατής κοιτάζει τον βωμό από ψηλό σημείο, αποκαλύπτοντας την επιφάνεια της γης, καθώς είναι ορατή από το παράθυρο του αεροπλάνου, όταν η γη μετατρέπεται σε λεπτομερή γεωγραφικό χάρτη με περιελίξεις κορδέλες ποταμών, μια σαφή γραμμή της ακτής και η απόσταση της θάλασσας γεμίζοντας ολόκληρο το οπτικό πεδίο, έτσι για τον ουρανό παραμένει μόνο μια στενή λωρίδα. Έχοντας απεικονίσει τον βωμό ως «να ενεργεί», ο καλλιτέχνης επιτρέπει στον θεατή να δει κάποιες λεπτομέρειες από τη ζωή ενός φανταστικού και, προφανώς, πολύ μακριά από τον πολιτισμό. Αλλά η λεπτομέρεια, η οποία δεν είναι άμεσα αισθητή, όπως συμβαίνει συχνά με τον Čiurlionis, απαιτεί ξαφνικά μια προσέγγιση με τη σύγχρονη εποχή και τον πολιτισμό μας: στις εκβολές του ποταμού μπορείτε να δείτε την ομίχλη των πλοίων.

Έτσι, μια συγκεκριμένη μυθική κατασκευή συνδέεται εδώ με την πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου, ο οποίος απουσιάζει εντελώς στο έργο του Čiurlionis. Επομένως, στο πλαίσιο των έργων του, ο Credenza είναι ένα εντελώς εξαιρετικό φαινόμενο. Όποιος είναι εξοικειωμένος με το έργο του Čiurlionis μπορεί εύκολα να δει ότι σε οκτώ επίπεδα του βωμού που βλέπουν στον θεατή, ο καλλιτέχνης απεικόνισε οκτώ ξεχωριστούς πίνακες του. Αυτή η τεχνική τοποθέτησης «ζωγραφικής σε μια εικόνα», ασυνήθιστη από μόνη της, είναι επίσης αξιοσημείωτη, διότι όλοι οι πίνακες – τοιχογραφίες του βωμού – αποτελούνται από εικόνες που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί από τον Čiurlionis νωρίτερα.

Εδώ παρουσιάζονται: ανθρωπόμορφοι πύργοι από το «Δαίμονας», μια σκάλα με αγγέλους από τον «Άγγελο», ένας αναβάτης από την «Πόλη», ένας Τοξότης από το Πρελούδιο και ο Φούγκου, μια φιγούρα στην άκρη του γκρεμού και ένα φτερωτό λιοντάρι από το Zodiac, ένας δράκος από το The Prince’s Travel και «Σονάτες της Άνοιξης», σημαίες από τα «Σονάτες της Άνοιξης», ο ήλιος στις κορυφές των μυτερών κτιρίων από τα «Σονάτα των Πυραμίδων». Στη φαντασία του θεατή δίνεται το δικαίωμα να φανταστεί κανείς ότι τα αόρατα επίπεδα του τεράστιου βωμού πρέπει να έχουν τα ίδια κίνητρα – τα γραφικά αυτο-αποσπάσματα του Čiurlionis.

Πρόκειται για μια απόπειρα σύλληψης του εικονιστικού λεξικού σας, για να αφήσετε τη «δημιουργική εγκυκλοπαίδεια» στους τοίχους του βωμού με τη μορφή των τοιχογραφιών της – αυτή είναι μια προσπάθεια να αφήσετε τον εαυτό σας. Το 1909, όταν ο πίνακας «Altar» ήταν ζωγραφισμένος, ήταν η τελευταία δημιουργική χρονιά του юрiurlionis, ασθένεια, και με αυτόν τον περίμενε δημιουργικότητα και γνώριζε ότι ο «μαύρος ήλιος» τον είχε ήδη καλύψει με το σκοτάδι του. Το γήινο μονοπάτι ολοκληρώθηκε. Το 1907, το χαρακτήρισε στο τρίπτυχο «My Way» ως αναρρίχηση, άνοδο και πτώση από ύψος. Τώρα ήταν έτοιμος να απεικονίσει το μονοπάτι του ως αυτό που κατάφερε να κάνει στη ζωγραφική. Και τότε το «Βωμό» είναι το μονοπάτι που έχει διανύσει στην τέχνη. Και αν είναι έτσι, τότε αυτός, ο Καλλιτέχνης, άναψε μια θεϊκή φωτιά στην κορυφή του βωμού που ανεγέρθηκε από αυτόν πάνω από τον κόσμο.