Λατρεία των Ποιμένων – Ελ Γκρέκο

Λατρεία των Ποιμένων   Ελ Γκρέκο

Η λατρεία των βοσκών είναι ένα από τα επεισόδια της γέννησης του Ιησού Χριστού, μια περιγραφή του οποίου παρουσιάστηκε στην Καινή Διαθήκη. Οι ποιμένες αναφέρθηκαν για πρώτη φορά στη Γραφή όταν ένας άγγελος εμφανίστηκε σε αυτούς και τους είπε για τη γέννηση του σωτήρα. Ένας άγγελος δίνει στους βοσκούς ένα σημάδι που τους κατευθύνει στη Βηθλεέμ αναζητώντας το ίδιο το μωρό. Μετά από μια μακρά αναζήτηση, οι βοσκοί έφτασαν ωστόσο στη φάτνη του Ιησού και είπαν στη μητέρα του τη συνάντησή τους με τον άγγελο. Το μωρό Χριστός έγινε ελπίδα για όλη την ανθρωπότητα, έτσι οι βοσκοί έπεσαν στα γόνατά του μπροστά του, ελπίζοντας για σωτηρία.

Ο καμβάς «Λατρεία των Ποιμένων», που γράφτηκε από τον διάσημο Ισπανό καλλιτέχνη Ελ Γκρέκο το 1612, είναι μέρος μιας σειράς ζωγραφικών έργων αφιερωμένων σε βιβλικά θέματα. Αυτή η εικόνα αναφέρεται στην ύστερη περίοδο του καλλιτέχνη, τα χαρακτηριστικά της οποίας είναι θλιβερά χρώματα, μυστήριο και αίσθηση της απελπισίας.

Στα έργα του αυτής της περιόδου, οι εικόνες των ανθρώπων αποκτούν όλο και περισσότερα μη ρεαλιστικά χαρακτηριστικά: οι αναλογίες των ανθρώπινων σωμάτων παραμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό και αποκτούν τρομακτικά ανθυγιεινά σχήματα που μερικές φορές μοιάζουν με γλώσσες φλόγας που διαφεύγουν από μια φωτιά. Ισχυρά επιμήκη σχήματα ανθρώπων φαίνεται να ανεβαίνουν πάνω από τη γη, συμβολίζοντας την πνευματική συγχώνευση του ανθρώπου με τον Θεό. Τα ρούχα των μυστικιστικών ηρώων φαίνεται να υπάρχουν ξεχωριστά από τους ιδιοκτήτες, παραμένουν πάντα αιχμαλωτισμένα σε μια ασυνήθιστη κίνηση.

Χάρη στον διαφορετικό φωτισμό, η εικόνα χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πιο ελαφρύ μέρος, φυσικά, είναι το κρεβάτι του Χριστού. Η Παναγία είναι δίπλα στο γιο της, ξαπλωμένη σε ένα χιονισμένο σεντόνι. Τα βρέφη περιβάλλονται από μορφές βοσκών, των οποίων τα πρόσωπα φωτίζονται ελαφρώς από το φως που προέρχεται από το πουθενά. Το δεύτερο, πιο σκοτεινό μέρος της εικόνας απεικονίζει τους αγγέλους να αιωρούνται στον αέρα και να βλέπουν το νεογέννητο με τρόμο. Πιστεύεται ότι ο βοσκός στο προσκήνιο του καμβά είναι μια αυτοπροσωπογραφία του Γκρέκο.

Το χρωματικό σχήμα της εικόνας το κάνει σκοτεινό και μυστηριώδες, θολώνοντας τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Το μυστηριώδες φως που προέρχεται από το μωρό του Χριστού κάνει τις μορφές των ανθρώπων ασαφείς, οι οποίες φέρνουν ένα άγγιγμα μυστικισμού στον καμβά.

Ο Ελ Γκρέκο έγραψε αρκετούς πίνακες για αυτή τη βιβλική ιστορία, αλλά αυτό το έργο είναι το αγαπημένο και τελευταίο του. Το δημιούργησε ειδικά για το μοναστήρι του Σάντο Ντομίνγκο Ελ Αντίγκου, όπου βρίσκεται ο τάφος του. Αυτός ο καμβάς έχει χρησιμοποιηθεί από καιρό ως διακόσμηση για τον βωμό της ταφόπλακας του Ελ Γκρέκο.